Historia rozszyfrowania pisma Majów

Dawne systemy pisma zawsze wzbudzały zainteresowanie, a zatem nic dziwnego, że kurs „Maya Hieroglyphic Writing – beginner level” przyciągnął uwagę osób, które chciały zgłębić tajniki glificznego pisma Majów. Tematyka ta nie jest jednak łatwa więc nauka wymaga sporego zaangażowania. Minęło wiele lat od momentu, gdy John Lloyd Stephens, podróżujący z Fryderykiem Catherwoodem po ziemiach Majów w latach 1839–42 i przyglądający się wyrzeźbionym w kamieniu inskrypcjom, zadawał sobie pytanie: Któż zdoła je odczytać? Pierwsze prace nad pismem Majów rozpoczęły się po opublikowaniu w 1864 roku fragmentów zachowanej kopii „Relación de las cosas de Yucatán” biskupa Diego de Landa, gdzie zamieszczono rysunki i nazwy glifów dotyczących kalendarza oraz 27 znaków glificznych, które początkowo były mylnie uznawane za rodzaj alfabetu.

Aż do połowy XX wieku, poza informacjami o kalendarzu, niewiele było wiadomo na temat charakteru pisma Majów. Wówczas nastąpił przełom w badaniach – rosyjski etnolog i znawca różnych systemów pisma, Jurij Knorozow, wykazał, że glify przedstawione przez biskupa są w rzeczywistości sylabami. Od tego czasu nad odczytywaniem pisma Majów pracowali przez lata uczeni z całego świata.

Obecnie wiemy, że pismo to jest logosylabiczne i stanowi jedno z największych osiągnięć tej cywilizacji. Logogramy (które zapisujemy dużymi literami) oznaczają pełne wyrazy: rzeczowniki, przymiotniki i rdzenie czasowników. Wiele słów można było zapisać też w pełni fonetycznie, czyli sylabami (które zapisujemy małymi literami). Poza tym, sylaby służyły jako dopełnienia fonetyczne logogramów: przyimki, zaimki ergatywne i absolutywne oraz najróżniejsze sufiksy. Glify mogą mieć formy proste i złożone oraz wiele różnych wariantów. Spotykamy również glify zapisywane jako warianty głów (antropomorficznych i zoomorficznych) oraz glify pełnofigurowe. Poszczególne z nich pojawiające się w blokach mogły być też różnie ze sobą łączone, w tym w formie infiksów albo zlania się dwóch w jeden z zachowaniem jedynie drobnych szczegółów, które pomagają nam w poprawnym odczytywaniu.

© XIBALBA sp. z o.o. 2021